Kawałek Polski w sercu Sarajewa

Śmiało można powiedzieć, że sercem Sarajewa jest katolicka katedra pw. Najświętszego Serca Jezusowego. Wybudowana została w latach 1884-1889, według projektu architekta Josipa Vancaša. Bośnia i Hercegowina aż do 1878 r. znajdowała się pod okupacją turecką, która trwała prawie czterysta lat. Dopiero na mocy Kongresu berlińskiego, który miał miejsce właśnie w 1878 r., została powierzona pod „tymczasową opiekę” Austro-Węgier, które ostatecznie anektowały ten kraj w roku 1908. Dzięki nowej władzy katolicy uzyskali pełne prawa obywatelskie i prawo do swobodnego wyznawania swojej wiary. W 1881 r. papież Leon XIII „odnowił hierarchię kościelną na terenie Bośni i Hercegowiny, ustanawiając metropolię Vrhbosanską z siedzibą w Sarajewie.

15 września 2019 miały miejsce obchody 130. rocznicy poświęcenia sarajewskiej katedry. Uroczystościom tym przewodniczył J. E. ks. kard. Stanisław Dziwisz, emerytowany arcybiskup-metropolita Krakowa i były sekretarz św. Jana Pawła II. Ale nie był to jedyny polski akcent podczas tych uroczystości. Pośród wiernych było ponad dwudziestu polskich żołnierzy z PKW EUFOR w Sarajewie oraz grupa pięćdziesięciu pielgrzymów polskich wraz z J. E. panem Jarosławem Lindenbergiem, ambasadorem RP w Bośni i Hercegowinie, których przedstawił na początku Mszy świętej J. E. ks. kard. Vinko Puljić, arcybiskup-metropolita Sarajewa, oraz inni Polacy, którzy z tej okazji przybyli do katedry. Jeszcze przed Mszą świętą, kiedy kard. Stanisław Dziwisz pojawił się w katedrze, rozległy się gromkie brawa. Kiedy uroczysta procesja wchodziła do katedry, powitał ją improwizowany szpaler, który tworzyło kilku naszych żołnierzy. Jak powszechnie wiadomo, polskie mundury są najpiękniejsze. Było czymś naprawdę wzruszającym zobaczyć naszych żołnierzy w sarajewskiej katedrze.

W swojej homilii ks. kard. Dziwisz przypomniał o związkach świętego Jana Pawła II z Sarajewem, o jego próbach powstrzymania krwawego konfliktu z lat dziewięćdziesiątych w tej części Europy. Wspomniał o planowanej podróży do Sarajewa i o Mszy świętej, która miała się odbyć 8 września 1994 r., w trakcie oblężenia Sarajewa. Niestety, w ostatniej chwili powiedziano św. Janowi Pawłowi II, że jest to niemożliwe ze względów bezpieczeństwa. Wobec czego Papież odprawił Mszę świętą w Castel Gandolfo i wygłosił homilię, która miała być wypowiedziana w Sarajewie. Trzy lata później udało mu się przyjechać do tego miasta. Św. Jan Paweł II przebywał w Sarajewie w dniach 12-13 kwietnia 1997. Dla uczczenia tego wydarzenia 30 kwietnia 2014 ks. kard. Vinko Puljić uroczyście pobłogosławił trzymetrowy pomnik polskiego papieża, na placu przed katedrą, który obecnie stał się jednym z symboli tego miasta. Przy tej okazji powiedział między innymi:  „Papież Jan Paweł II zabierał głos w sprawie Bośni i Hercegowiny 263 razy (…). Rozumiał znaczenie Bośni dla dialogu ekumenicznego, możliwość współżycia pomimo wszystkich naszych różnic”.

Na zakończenie Mszy świętej ks. kard. Puljić wręczył na pamiątkę tej wizyty ks. kard. Dziwiszowi obraz, przedstawiający katedrę wraz z pomnikiem Jana Pawła II. Wspomniał również, że na tę Mszę świętą wielu pielgrzymów nie mogło przybyć, ponieważ drogi dojazdowe zostały zablokowane z powodu… maratonu, który tego dnia odbywał się w Sarajewie.

Ze swojej strony kard. Stanisław Dziwisz ofiarował na ręce kardynała Puljića oryginał rękopisu homilii, jaką w 1994 r. św. Jan Paweł II chciał wygłosić w tej świątyni. Po 25 latach od tamtego wydarzenia kard. Dziwisz spełnił pragnienie polskiego Papieża, bo jak sam zaznaczył, dużą część tamtej homilii wykorzystał podczas dzisiejszej Mszy świętej.

Później zwrócił się po polsku do zgromadzonych rodaków, a mnie poprosił o tłumaczenie na język chorwacki. Szczególnie podziękował żołnierzom i oficerom polskim za ich aktywne uczestnictwo we Mszy świętej. Powiedział, żartując, że dzięki Polakom ławki w katedrze nie zostały puste, pomimo blokady ulic, i poprosił rodaków o aplauz, aby zobaczyć i usłyszeć, ilu nas tutaj jest. Trzeba powiedzieć, że tego dnia w sarajewskiej katedrze było nas wielu. Był to „kawałek” Polski w sercu Sarajewa.

Po Mszy świętej ks. kard. Stanisław Dziwisz spotkał się z rodakami przed katedrą, na tle pomnika św. Jana Pawła II to spotkanie zostało uwiecznione na pamiątkowych fotografiach. Potem przychodzili jeszcze inni ludzie, aby zamienić parę słów i też zrobić sobie zdjęcie. Dało się słyszeć całą mozaikę różnych języków, a wszyscy zgromadzeni wokół pomnika Jana Pawła II wydawali się jakby byli jedną rodziną. Św. Jan Paweł II i po swojej śmierci nie przestaje łączyć ludzi i narody, wypełniając zadanie, które kiedyś powierzył mu Mistrz z Nazaretu: aby byli jedno (J 17, 21).