Dzisiaj kładziemy je na znak naszej chrześcijańskiej miłosiernej gościnności – gotowości przyjęcia do swego domu nieznajomego przybysza. Ten wigilijny wieczór, tak bardzo rodzinny, uznawany był zwykle za najcudowniejszy w roku – dodatkowe nakrycie mówiło więc i o tym, że w taki wieczór nikt nie może być sam.
Na początku jednak to dodatkowe miejsce miało zupełnie inne przeznaczenie. Przygotowywano je dla dusz zmarłych (bądź na pamiątkę tych, którzy tego roku odeszli). Wierzono bowiem, że one także w ten wieczór będą potrzebować ludzkiego, rodzinnego ciepła – zostawiano więc im na stole specjalne nakrycie, które sprzątało się dopiero następnego dnia rano. Na talerzu zostawiano dla nich opłatek – mimo iż nie był on konsekrowaną Hostią, wierzono w jego mistyczny wymiar, w to, że można nim się dzielić nawet z duszami zmarłych, którym Bóg w ten wyjątkowy wieczór udzieli łaski spotkania w rodzinnym domu. Jak pisał w roku 1866 Wincenty Pol:
„A trzy krzesła polskim strojem
Koło stołu stoją próżne
I z opłatkiem każdy swojem
Idzie do nich spłacać dłużne.
I pokłada na talerzu
Anielskiego chleba kruchy
Bo w tych krzesłach siedzą duchy”.
Photo credit: VKKV via Foter.com / CC BY-NC-ND
Leave a Reply