św. Piotr Kanizjusz
1521-1597
kapłan, doktor Kościoła
Urodził się 8 maja 1521 r w Nijmegen należącym wtedy do Niemiec. Jego ojciec trzykrotnie piastował urząd burmistrza. Piotr miał jeszcze dwie siostry. Po przedwczesnej śmierci matki jego ojciec ożenił się powtórnie. Macocha była dobra dla Piotra i jego sióstr. Z drugiego małżeństwa ojciec Piotra miał jeszcze 8 dzieci. Młody Piotr już w dzieciństwie zdradzał swoje przyszłe powołanie, gdyż lubił służyć do nabożeństw liturgicznych i „odprawiać msze”. Ojciec chciał syna skierować na studia prawnicze, ale Piotr udał się do Kolonii na wydział teologiczny. Spędził tam aż 10 lat (z wyjątkiem na 1 rok na uniwersytecie w Lowanium). Już w czasie studiów Kanizujsz nastawiał się na apologetykę. Dlatego ze szczególną pilnością studiował prawdy atakowane przez protestantów. W 1540r zdobył tytuł magistra nauk wyzwolonych.
W 1543r wstępuje Kanizjusz do jezuitów. Rekolekcje odbył pod kierownictwem bł. Piotra Fabera. Rozpoczął się nowy okres w życiu Piotra. Miał taki autorytet, że nie będąc jeszcze kapłanem, był wysyłany trzy razy do cesarza Karola V. Jako znakomity teolog towarzyszył arcybiskupowi Worms na soborze w Trydencie. W 1546r. przyjmuje święcenia kapłańskie, jednak św. Ignacy odwołuje go do Rzymu aby najpierw odbył nowicjat. Po roku udaje się do Messyny, potem do Ingolstadt.
Piotr jako jeden z pierwszych składa uroczystą profesję zakonną. W międzyczasie zyskuje także doktorat z teologii na uniwersytecie w Bolonii.
Niemcy były główną areną walk protestantów z katolikami i zjawienie się tam Piotra było zrządzeniem Opatrzności i dlatego też Kanizjusz nazywany jest „drugim św. Bonifacym, apostołem Niemiec” oraz „młotem na herezje”. Przez 30 lat pracował on aby zabliźnić rany zadane Kościołowi przez Lutra. Kanizjusz odróżniał świadome zaparcie się wiary od bezwiednej utraty wiary w różnych okolicznościach. I w kontaktach z Rzymem oświadczył, że większość Niemców, którzy przeszli na protestantyzm, nie ponosiła za to winy. W historycznym okresie silnych przeciwieństw wyznaniowych unikał – jest to coś niezwykłego – surowości i retoryki gniewu: było to rzadkie, w tamtych czasach dyskusji między chrześcijanami – i dążył jedynie do przedstawiania korzeni duchowych i do odżycia wiary w Kościele. Prowadził misje dyplomatyczne między cesarzem, panami niemieckimi a papieżem. Ułatwiał nuncjuszom papieskim i legatom ich zadania. Na uniwersytetach wyjaśniał ze szczególną troską prawdy wiary i wykazywał błędy protestantyzmu. Był wszędzie gdzie uważał, że jego obecność jest potrzebna dla Kościoła.
Od 1556r. Piotr pracuje dla jezuickiej prowincji w Niemczech, którą znacznie rozwinął (powstało 5 nowych domów oraz ostatecznie druga prowincja niemiecka).
Największą sławę zyskał sobie Kanizjusz przez swoje pisma. Najsławniejsze są te, które powstały z jego praktycznego apologetycznego nauczania: Katechizm Mały, Katechizm Średni, Katechizm Wielki – dostosowane do różnego stopnia przygotowania czytelnika. Katechizmy te w ciągu 150 lat doczekały się 400 wydań drukiem. Niemniej znanym dziełem Kanizjusza jest Summa Nauki Katolickiej, na którą złożyły się jego wykłady, dyskusje i kazania. Ponadto napisał i wydał drukiem żywoty i dzieła wielu ojców Kościoła i katolickich pisarzy. Zdając sobie sprawę, jak ogromne znaczenie w środkach przekazu ma prasa, popierał ze wszystkich sił prasę katolicką.
Złożona osobowość Kanizjusza wyróżniała się trzema dominującymi cechami: intensywnym życiem wewnętrznym, znajdującym wyraz w modlitwie i zakorzenionym w cnotach teologalnych; żywym odczuwaniem Kościoła jako rzeczywistości nadprzyrodzonej, w której żyje oraz działa Jezus Chrystus; silną ufnością, opartą na przekonaniu o prawdziwości wiary i pewności obecności Chrystusa w Kościele i w historii. W dni składania profesji zakonnej 4 września 1549 r zanotuje w swoim dzienniku: „W końcu Ty otworzyłeś mi jakby Serce Twego najświętszego Ciała, które wydawało mi się, że widziałem przed sobą, poleciłeś mi pić z tego źródła, to znaczy zachęciłeś mnie do zaczerpnięcia wody mojego zbawienia z Twoich źródeł, o mój Zbawicielu. Gorąco pragnąłem aby rzeki wiary, nadziei i miłości przelały się stamtąd we mnie. Pragnąłem ubóstwa, czystości, posłuszeństwa, i prosiłem, bym został przez Ciebie obmyty, ubrany i ozdobiony. Następnie kiedy ośmieliłem się dojść do Twego przesłodkiego Serca i ugasić w nim moje pragnienie, Ty obiecałeś mi szatę utkaną z trzech części, aby zasłonić nagość mojej duszy: pokoju, miłości i wytrwałości. Obleczony w tę szatę zbawienia, miałem ufność, że niczego mi nie zabraknie”.
Ostatnie lata życia spędził we Fryburgu (1580-1597). Zmarł tam 21 grudnia 1597 roku. Zaraz po śmierci świętego Niemcy, Austria i Szwajcaria rozpoczęły starania o jego kanonizację. Jeszcze za jego życia ukazał się jego pierwszy żywot napisany przez o. Jakuba Kellera. Aktu beatyfikacji dokonał dopiero w 1864 roku papież Pius IX, a do katalogu świętych i doktorów Kościoła wpisał go uroczyście papież Pius XI w 1925 roku. Relikwie św Piotra Kanizjusza spoczywają w kościele jezuitów we Fryburgu szwajcarskim. Ku jego czci wzniesiono w Niemczech i w Austrii wiele kościołów i kaplic. Uniwersytet w Buffalo nosi jego imię.
Polskim akcentem w życiu Piotra Kanizjusza był fakt przyjęcia do jezuitów św. Stanisława Kostkę. Po krótkiej próbie w Dillingen wysłał go do Rzymu z odręcznym listem polecającym do drugiego z kolei następcy św. Ignacego – św. Franciszka Borgiasza. Tak więc święty wysłał świętego do świętego – rzadki to przypadek. Kanizjusz odwiedził Polskę towarzysząc nuncjuszowi w 1558. Odwiedził Kraków, Łowicz i Piotrków Trybunalski.
Patron: diecezji Brixen, Innsbrucku oraz szkolnych organizacji katolickich w Niemczech.
Atrybuty: katechizm, krucyfiks, młotek, pióro
Ikonografia: przedstawia św. Piotra Kanizjusza w sutannie jezuity.
Źródła:
[1] „Święci na każdy dzień” ks. Wincenty Zaleski SBD, Warszawa 1989
[2] „Wielka encyklopedia świętych – Święci na każdy dzień”, tom X
[3] http://www.wikalim.republika.pl
[4] Benedykt XVI – audiencja generalna 11 lutego 2011
[5] http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/12-21.php3
Foto: http://kirchensite.de/aktuelles/news-aktuelles/datum/2010/07/20/heiliger-petrus-canisius-1521-1597/
Leave a Reply