Podróże i zwiedzanie

ORIENTALIA – Gurdwara czyli świątynia sikhów

Niedawno mój krewny, wracając do naszej Ojczyzny przez Indie, złożył mi krótką wizytę w New Delhi. W czasie zwiedzania stolicy Indii, postanowiliśmy zobaczyć również świątynię sikhów, zwaną Gurdwara, która znajduje się niedaleko katolickiej katedry pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusowego. Samo słowo sikh oznacza ucznia, który wierzy w jednego Boga i nauki dziesięciu guru. Kiedy znaleźliśmy się przed wejściem zauważyliśmy, że wszyscy wchodzą po schodach już bez obuwia, więc zaczęliśmy poszukiwać miejsca, gdzie moglibyśmy je zostawić. Musieliśmy wyglądać na dość zdezorientowanych, bo podszedł do nas pewien sikh i bardzo uprzejmie powiedział: Widzę, że jesteście cudzoziemcami, więc pozwólcie, że zaprowadzę was do specjalnego biura przyjęć dla cudzoziemców. Tam czekał starszy sikh, który bardzo kurtuazyjnie wytłumaczył nam, że musimy tutaj zostawić buty oraz że musimy mieć nakrycie głowy, wobec czego zawiązał nam pomarańczowe chusty, przygotowane specjalnie dla cudzoziemców. Zapytał również z jakiego kraju jesteśmy. W jego towarzystwie udaliśmy się w stronę świątyni. W trakcie drogi powiedziano nam, że w środku nie wolno robić zdjęć, a poza tym nie ma zakazu fotografowania.

Kult w świątyni sikhów polega przede wszystkim na śpiewnej recytacji świętej księgi Guru Granth Sahib.  Została ona objawiona dziesięciu guru, z których pierwszym był Guru Nanak (ur. w 1469). Po raz pierwszy święta księga została wydana w 1604 r., przez piątego guru Guru Ardziun Dev, który zebrał święte teksty w jedną całość. Na krótko przed swoim odejściem ostatni guru nakazał, aby ostatecznym duchowym autorytetem dla sikhów była święta księga Guru Granth Sahib, a świeckie zalecenia były wydawane przez Khalsa Panty – wspólnotę sikhów. Nasz przewodnik powiedział nam, że co prawda nie będziemy rozumieć słów śpiewanych hymnów, jednak sposób recytacji przemawia do serc. Zanim weszliśmy na schody, obmyliśmy nasze stopy, tak jak inni pielgrzymi, w małym kanale z płynącą wodą, który znajdował się przed nimi. Świątynia zbudowana z białego marmuru, na planie kwadratu, zwieńczona była złotą kopułą, w otoczeniu pomniejszych złotych i białych kopułek. Pierwsza świątynia sikhów została zbudowana przez wspomnianego guru Ardziun w Armitsar jako Gurdwara Darbar Sahib, popularnie zwaną złotą świątynią, gdzie znajduje się oryginał świętej księgi. Wszystkie inne świątynie sikhów starają się naśladować model Gurdwary z Armitsar. W centrum świątyni znajduje się rodzaj konfesji, pod którą znajdują się śpiewacy hymnów, zwani ragi. Przejmujący śpiew w rytm tradycyjnych instrumentów robi niesamowite wrażenie. W sikhizmie nie ma stanu kapłańskiego w ścisłym sensie, natomiast ci, którzy wypełniają codzienną posługę Bożą zwani są granthi. Po przeciwnej stronie, naprzeciw wejścia w samej świątyni, znajdowało się specjalne, oddzielne pomieszczenie, gdzie kładzie się na noc świętą księgę. Wielu wizytujących ze szczególną czcią dotykało tego miejsca rękoma oraz czołem. Raczej byli to wyznawcy innych religii aniżeli shikhowie, bowiem sikhowie nie oddają czci żadnym idolom ani nie posiadają specjalnych rytuałów, jak w hinduizmie. Całe życie religijne skupia się wokół hymnów zawartych w świętej księdze i nauk dziesięciu guru. Po wyjściu ze świątyni naszym oczom ukazał się wspaniały widok olbrzymiej, prostokątnej sadzawki, otoczonej białą kolumnadą, z pływającymi rybami. W cieniu kolumnady jedni odpoczywali, inni zaś oddawali się modlitwie lub pobożnym rozważaniom, a jeszcze inni po prostu spacerowali. To wszystko w środku olbrzymiej metropolii, jaką jest Delhi.

Chociaż sikhowie stanowią tylko około 1,8 % populacji, to można powiedzieć o nich, że są najbardziej charakterystycznymi mieszkańcami Indii, niemalże symbolem swojego kraju, dzięki charakterystycznym turbanom, które noszą zawsze i wszędzie. Ich przywiązanie do zasad swojej wiary jest tak silne, że w czasie I i II wojny światowej byli zwolnieni z obowiązku noszenia hełmów, zamiast których nosili turbany w kolorze khaki. Oprócz turbanu, życie sikha wyraża się przez pięć symboli popularnie nazwanych pięć K, ponieważ pierwszą literę każdego symbolu stanowi k: kesz – długie i nieobcinane włosy; kangha – grzebień; karha – stalowa bransoleta; kacz – para szortów i kirpan – miecz. Oprócz tego oczekuje się, że sikh wstaje przed świtem i po wzięciu kąpieli będzie medytował nad imieniem Boga. W ciągu dnia, o różnych porach, ma odmówić pięć modlitw oraz wstąpić do Gurdwary, czyli świątyni. Sikhowie odrzucają system kastowy. Każdy mężczyzna lub kobieta, jakiejkolwiek narodowości, bez względu na rasę i status społeczny, który przyjmuje zasady wiary, ma prawo być przyłączonym do wspólnoty sikhów: Khalsa Panth. Religia sikhów jest religią monoteistyczną, wiarą w Jednego Wszechmogącego Boga, Absolutnego i Wiecznego Twórcę Przyczyny. Według sikhów Bóg nie należy do jednego narodu, lecz jest Bogiem miłości, który stworzył człowieka, aby człowiek realizował swój prawdziwy cel, którym jest zjednoczenie z kosmosem.

Po zakończeniu wizyty, kiedy wróciliśmy do biura po buty, nasz przewodnik wręczył nam na pożegnanie małą broszurkę, zawierającą skrótowy opis sikhizmu (po polsku!). Jej tekst tej kończy się następującą modlitwą.

O Boże, daj nam światło, daj nam zrozumienie,

tak abyśmy wiedzieli, co Ciebie ucieszy

i niech wszyscy (cała ludzkość) zostanie obdarzona

szczęściem przez Twoją Łaskę!  

O autorze

ks.abp Henryk M. Jagodziński

ur. w 1969 r. w Małogoszczu. Ukończył WSD w Kielcach i otrzymał święcenia kapłańskie. Uzyskał doktorat z prawa kanonicznego na Uniwersytecie Świętego Krzyża w Rzymie. W 1999 rozpoczął przygotowanie do służby dyplomatycznej na Papieskiej Akademii Kościelnej, którą ukończył w 2001. W tymże roku rozpoczął służbę w dyplomacji watykańskiej pracując kolejno jako sekretarz nuncjatur: na Białorusi (2001-2005) i w Chorwacji (2005-2008). W 2008 rozpoczął pracę w Sekcji ds. Relacji z Państwami w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej. W latach 2015-2018 Radca Nuncjatury Apostolskiej w Indiach, a w latach 2018-2020 w Nuncjaturze w Bośni i Hercegowinie. 3 maja 2020 Ojciec Święty Franciszek ogłosił jego nominację na Nuncjusza Apostolskiego w Ghanie i Arcybiskupa tytularnego Limosano.

Leave a Reply

%d bloggers like this: