Lublin to jedno z największych miast położonych po wschodniej stronie Wisły. Swój rozwój zawdzięcza staremu szlakowi łączącemu Kraków z Wilnem i wydarzeniom politycznym, dzięki którym obie stolice połączyła unia.
Powstanie pierwszych osad, które dały początek dzisiejszemu miastu ginie w mrokach historii. W średniowieczu gród stanowił ważny punkt obronny, zabezpieczający przed najazdem ze wschodu Rusinów, a z północy Litwinów. Obok zamku szybko wyrosło też miasto. Lublin ucierpiał podczas najazdu mongolskiego w 1241 roku, ale szybko udało się odbudować miasto, a nawet powiększyć i ozdobić je nowymi fundacjami.
Wiek XIV i XV to dla Lublina początek rozkwitu. Kiedy Kazimierz Wielki przyłączył do Korony Ruś Halicko-Włodzimierską, otworzyła się droga handlowa wiodąca ku wybrzeżom Morza Czarnego, a Lublin znalazł się na szlaku kupieckim.
Kilka lat po śmierci ostatniego Piasta przybyła do Polski Jadwiga – wybrana przez rycerstwo polskie następczyni tronu. Od początku jej pobytu głowy polityków zaprzątało pytanie dotyczące jej małżeństwa. Wybór męża dla młodej monarchini pociągał ważkie następstwa polityczne. To prawdopodobnie wówczas mieszczanie lubelscy w jakiś skuteczny sposób zadziałali na rzecz obioru księcia litewskiego Jagiełły. Nowy władca nie szczędził dowodów wdzięczności pod adresem miasta – obdarował lubelskich kupców przywilejami w handlu z Litwą i dokonał znaczących fundacji na terenie miasta. Do dziś w Lublinie stoi kościół p.w. Matki Bożej Zwycięskiej, będący królewskim wotum za pomyślny wynik bitwy grunwaldzkiej.
Tak jak założyciel dynastii Jagiellonów, tak również jej ostatni przedstawiciel – Zygmunt August – zapisał się na trwałe w historii miasta. W roku 1569 w jego obecności na zamku lubelskim zebrali się przedstawiciele Polski i Litwy aby radzić o połączeniu obu krajów w ramach ścisłej unii, której nie mogła rozerwać bezpotomna śmierć króla i w konsekwencji, wygaśnięcie dynastii. Podczas burzliwych obrad Litwini żadną miarą nie chcieli zgodzić się na propozycje Polaków. Doszło nawet do tego, że potajemnie opuścili sejm. W reakcji na to król odebrał Litwie ziemie ukrainne i przyłączył je do Korony. Dopiero to skłoniło do powrotu panów litewskich i złamało ich opór. Po szczęśliwym zakończeniu obrad, Zygmunt August udał się z zamku lubelskiego do kościoła p.w. św. Stanisława BM, aby odśpiewać uroczyste Te Deum laudamus.
Dwadzieścia lat później król Stefan Batory zrzekł się części uprawnień dotyczących sądzenia szlachty, przekazując je obywatelom. Powołano wówczas Trybunał Główny Koronny, który zlokalizowano w Piotrkowie i Lublinie. Od tego czasu, aż do końca istnienia I Rzeczpospolitej, miasto stało się ważnym ośrodkiem prawniczym i politycznym.
W wieku XX Lublin przeżył trudny okres związany z okupacją niemiecką. Eksterminacji poddano ludność pochodzenia żydowskiego, utworzono ciężkie więzienie gestapo, obóz koncentracyjny na Majdanku, aresztowano i zabijano przedstawicieli miejscowej inteligencji. W lipcu 1944 miejsce Niemców zajęli żołnierze radzieccy. W Lublinie ogłoszono utworzenie nowego, w istocie podległego Moskwie rządu – Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN). Budynki użytkowane przez hitlerowski aparat represji przejęli Rosjanie i zapełnili żołnierzami polskiego podziemia.
Dzisiejszy Lublin oferuje szereg atrakcji turystycznych. Wśród jego najważniejszych zabytków znajduje się Zamek wraz ze Starym Miastem. Już z XIII wieku pochodzi część zamku tzw. donżon, czyli wieża mieszkalno – obronna. Większą część budynku wzniesiono jednak w dużo późniejszym czasie (XIX wiek) w stylu neogotyku angielskiego. Przez ponad wiek pełnił on funkcję więzienia, dzisiaj mieści się w nim muzeum. Na dziedzińcu zamkowym, obok wspomnianej wieży znajduje się jeszcze jedna budowla, o której nie można nie wspomnieć; to Kaplica Trójcy Świętej. To tutaj zatrzymywał się rokrocznie na modlitwę Władysław Jagiełło jadąc z Krakowa do Wilna i z powrotem. Z jego inicjatywy w drugim dziesięcioleciu XV wieku ozdobiono świątynię freskami, ale co ciekawe, powierzono to zadanie mistrzom z kręgu rusko-bizantyńskiego. Dzięki temu powstało bardzo interesujące połączenie architektury i sztuki zachodnio- i wschodnioeuropejskiej. W kaplicy możemy też oglądać unikatowy, bo wykonany za życia władcy, portret Władysława Jagiełły.
Ślady dawnej świetności Lublina odnaleźć można spacerując uliczkami Starego Miasta. Kamienice wzniesione w stylu tzw. renesansu lubelskiego, dziś odrestaurowane, świadczą o czasach świetności miasta. Wśród świątyń lubelskich pierwsze miejsce zajmuje archikatedra, będąca dawnym kościołem jezuickim i pamiątką po nieistniejącym kolegium. Można w niej podziwiać osiemnastowieczne iluzjonistyczne freski, dzieło Józefa Meyera. To w niej w 1949 pojawiły się łzy na obrazie Matki Bożej. W tej samej okolicy wznosi się budynek dawnego Trybunału Koronnego. Warto przy okazji jego zwiedzania zapytać o Trasę Podziemną, która właśnie w Trybunale ma swój początek, a kończy się przy Placu Po Farze. Przemierzając podziemne korytarze turyści zapoznają się z historią miasta.
Dzisiaj w Lublinie dużą wagę przywiązuje się do podkreślenia historycznych związków z dynastią Jagiellonów, która zapisała się tak dobrze w dziejach miasta. Opracowano związany z tym tematyczny szlak adresowany do turystów. Co roku w sierpniu odbywa się też Jarmark Jagielloński, który jest ciekawym wydarzeniem kulturalnym. Można wziąć udział w warsztatach, spotkaniach, obejrzeć wystawy, spotkać się z twórcami i rękodzielnikami. W tym roku odbywać się on będzie od 14 do 16 sierpnia.
Leave a Reply