Rodzina

Wychowanie dzieci do seksualności

Seksualność wpisana jest w miłość i tylko w takim kontekście powinna być przekazywana dzieciom.

Wychowanie dzieci jest ciągłym procesem, który trwa przez kilkanaście lat. Żyjąc w określonej rodzinie, przejmuje się od najbliższych wzory postępowania, kierunek i styl myślenia, hierarchię wartości, sposób relacji z innymi ludźmi. Rodzina oddziałuje na dziecko od samego początku jego istnienia, jest fundamentem ukształtowania jego dojrzałej osobowości. Postawy uformowane przez rodziców w dzieciństwie są postawami niezwykle trwałymi. Rodzina przekazuje dziecku przekonania, poglądy, wartości, obyczaje, światopogląd. Kształtuje również potrzeby, ambicje, ideały i wzory postępowania w każdej dziedzinie życia, także w obszarze płodności i płciowości.

Odpowiedzialność rodziców za budowanie w dziecku fundamentu dla późniejszych wyborów, także w zakresie płciowości, powinna mieć miejsce w każdym momencie ich relacji ze sobą w rolach małżeńskich, rodzicielskich i społecznych. Odpowiedzialność ta obejmuje jakość rozmów z innymi na tematy dotyczące płciowości i płodności, sposób odnoszenia się do poczętego dziecka i kobiet w ciąży, rodzaj literatury i prasy czytanej przez rodziców i wszelkie komentarze ich dotyczące. Odpowiedzialność ta to również sposób odpowiadania na pytania dzieci dotyczące tej intymnej dziedziny życia, konkretne rozmowy o wartości życia ludzkiego, wartości i okolicznościach podejmowania życia seksualnego, naturalnym planowaniu rodziny i sposobach obserwacji płodności.

Dla dziecka bardzo ważny jest bliski, pełen miłości kontakt z rodzicami, okazywanie mu miłości i wychowywanie go w przekonaniu, że jest dzieckiem oczekiwanym i upragnionym. Przez zapewnienie mu akceptacji jego płci i osoby, uczenie podstaw higieny, rodzice wpajają dziecku szacunek do ciała, zdrowia i intymności.

Obecnie dzieci są wręcz bombardowane różnymi informacjami, więc rodzice nie są w stanie w pełni kontrolować tego, jakie wiadomości do nich trafiają. Dlatego też bardzo ważne jest, by rodzice aktywnie uczestniczyli w przekazywaniu informacji i w wychowaniu seksualnym swoich dzieci już od najmłodszych lat, chroniąc je w ten sposób przed niewłaściwymi wiadomościami i domysłami. Do rozmów na temat płodności i płciowości warto wykorzystywać naturalne sytuacje codziennego życia. W czasie wszystkich rozmów z dzieckiem niezwykle ważna jest spokojna reakcja rodziców, którzy wyjaśnią wszelkie wątpliwości. Przez taką postawę rodzic uczy dziecko, że seksualność jest pozytywna i naturalna. Jeśli w tym czasie dorośli spełnią swoją rolę, to wszystkie informacje o płciowości i płodności, które rodzice będą chcieli przekazać dziecku w przyszłości, dziecko przyjmie z ogromnym zaufaniem i naturalnością. Jeśli natomiast rodzice będą okazywać wstyd, zażenowanie, złość, pozostawią dziecko bez odpowiedzi lub odeślą do innych osób, to możemy być pewni, że stracą szansę bycia nauczycielem i przewodnikiem dla dziecka w tym ważnym i delikatnym obszarze życia, jakim jest płodność i płciowość ludzka. To wszystko może spowodować strach przed podejmowaniem w domu tego tematu w przyszłości, a miejsce rodziców zajmą koledzy, Internet i mass media.

Wychowanie seksualne to prawo i obowiązek każdego rodzica. Jego obowiązkiem jest również czuwanie nad treściami dotyczącymi płciowości i sposobem ich przekazu, które podawane są dziecku w przedszkolu, szkole i w innych instytucjach wychowawczych. To rodzic jest pierwszym i najważniejszym nauczycielem oraz wychowawcą dziecka w każdej dziedzinie jego życia, a przede wszystkim w tej, dotyczącej płodności i płciowości.

Wychowanie seksualne jest nierozerwalnie związane z wychowaniem do czystości, która, jako cnota, prowadzi do pełnej dojrzałości człowieka. Wychowanie seksualne i wychowanie do czystości, połączone z mądrym oraz odpowiedzialnym przeżywaniem płciowości, jest ważnym elementem wychowania do miłości. Tak „wychowana miłość” będzie służyć małżeństwu i rodzinie, które stanowią pierwszą szkołę cnót społecznych.

Św. Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej Familiaris consortio podkreśla istotę postrzegania życia płciowego jako bogactwa całej osoby – nie tylko ciała, ale również duszy i uczuć. Całość wychowania ma prowadzić do znajomości zasad moralnych w powiązaniu wymiaru płciowego osoby z jej wartościami etycznymi.

Zapamiętajmy! Rodzice są najważniejszymi nauczycielami i wychowawcami dziecka. Wychowanie to ciągły proces, nad którym muszą czuwać i brać za nie pełną odpowiedzialność. Rodzice powinni zawsze przekazywać dzieciom prawdziwe informacje o płodności i płciowości, w sposób spokojny i naturalny, w otoczeniu akceptacji i miłości. Seksualność wpisana jest w miłość i tylko w takim kontekście powinna być przekazywana dzieciom. Wychowanie do kultury życia płciowego to troska o pełnię wychowania do miłości swoich dzieci.

Dominika Warmuz

To kolejna publikacja z cyklu katechez pod redakcją ks. Bogusława Wolańskiego. Katechezy przygotowywały do Kongresu Rodzin Diecezji Legnickiej „Rodzina wspólnotą życia i miłości”.

Foto: Kenny Marek Møller/Flickr/CC BY-NC-ND 2.0

O autorze

ks. Bogusław Wolański

Diecezjalny Duszpasterz Rodzin Diecezji Legnickiej, wykładowca Wyższego Seminarium Duchownego w Legnicy

Leave a Reply

%d bloggers like this: